Antifouling

Als watersporter geniet je natuurlijk graag onbezorgd van de natuur. Om in de toekomst hiervan te kunnen blijven genieten, moeten we er samen voor zorgen dat ons vaarwater schoon blijft.Maar het is bij iedereen bekend dat als een boot in het water ligt deze aangroeit met bijvoorbeeld algen, schaaldieren en zeepokken. Deze aangroei zorgt ervoor dat het brandstofverbruik stijgt en de snelheid vermindert.

Om dit tegen te gaan brengen we vaak jaarlijks onderwaterverven aan. Antifouling is een onderwaterverf met koper of zink en is giftig voor mensen, dieren en planten. Als je vooral in zoet water vaart, kun je waarschijnlijk prima toe met milieuvriendelijke alternatieven, zoals een harde non-stick coating die je schoon kunt borstelen of spuiten.

Antifouling en onderwaterverf

Het verschil tussen antifouling en onderwaterverf is dat antifouling toevoegingen zoals koper bevat. Deze stoffen zorgen ervoor dat de boot niet aangroeit. Onderwaterverf bevat deze stoffen niet en is dan ook vaak goedkoper.

Harde onderwaterverf

Harde onderwaterverf (foul release coating) vormt alleen een beschermlaag voor het onderwaterschip maar werkt verder niet tegen aangroei. Deze verf is doorgaans wel makkelijker schoon te maken en hoeft niet elk jaar vervangen te worden.

Zelfslijpende en harde antifouling

Bij zelfslijpende antifouling slijt door stroming een laagje verf eraf zodat het oppervlak glad blijft. Ook bevat de verf biocide, meestal koper, en deze biociden komen ook in het water als de verf loslaat. Deze verf is minder geschikt voor snelle motorboten en boten die droogvallen omdat de verf er dan te snel vanaf slijpt.

Harde antifouling geeft de biociden geleidelijk af. Het hoeft maar eens in de 2 à 3 jaar te worden aangebracht. Ook hierbij logen de biociden uit de verf het water in.

Er is ook kopervrije antifouling, maar die bevat vaak andere stoffen (zoals zink) die helpen bij het afslijpen van de verf. Op het etiket staat dan bijvoorbeeld ‘kopervrij’ of ‘zonder biocide’. Dat betekent echter niet dat deze verf wel milieuvriendelijk is.

Koper en zink zijn in hogere concentraties giftig voor planten en dieren. Op veel plekken in Nederland zit te veel koper en zink in het water. Daarom is het beter voor het milieu om zo min mogelijk verf met koper of zink te gebruiken. Alternatieven zijn bijvoorbeeld een non-stick coating of harde verf op basis van epoxy (tweecomponentenlak). Afhankelijk van hoe vaak je vaart, en in welk water, kan het wel nodig zijn met enige regelmaat de aangroei te verwijderen met een zachte borstel of hogedrukspuit.

Wat mag wel en wat mag niet?

Watersporters gebruiken nog te vaak middelen om de aangroei van hun boot tegen te gaan, die verboden zijn. Dit is niet verrassend; het is erg onduidelijk geworden voor ze wat nu eigenlijk wel en niet mag en wat eventuele alternatieven zouden kunnen zijn. Als watersporter kun je zelf bijdragen aan een betere waterkwaliteit door na te gaan wat nu eigenlijk nodig is om de aangroei te voorkomen.

Veel verboden middelen zijn helaas wel te koop via het internet. Het smeren hiervan is echter wel strafbaar. Bij een controle riskeer je een boete van € 2.500,-- en de laag moet weer verwijderd worden.

* Bekijk de lijst  met middelen die voor particulier gebruik wel zijn toegestaan in Nederland en bekijk ook het filmpje met informatie over het voorkomen van milieuvervuiling in jouw kielzog en bewust omgaan met antifouling.

Tips

1. Is een nieuwe laag wel nodig? Bekijk na afloop van het vaarseizoen of het nodig is om een nieuwe laag antifouling aan te brengen. Heb je weinig aangroei, dan kan de oude laag misschien nog een jaar mee.
2. Gebruik niet automatisch elk jaar hetzelfde product, maar kijk of er milieuvriendelijke alternatieven voor jou op de markt zijn. ( zie hiervoor de link op de site)
3. Ligt je boot in zoet water en heb je weinig aangroei? Probeer dan eens verf zonder koper of zink. Kies bijvoorbeeld een harde verf of non-stick (foul release) coating die je goed schoon kunt spuiten of borstelen.
4. Een alternatief voor een verf-coating is het laten aanbrengen van een aangroeiwerende folie om je boot.
5. Je krijgt vooral aangroei als je boot stilligt. Gebruik je je boot lange tijd niet, overweeg dan om hem boven water te stallen. Of leg hem in een donker boothuis, daar groeit de boot minder snel aan. Voor kleinere boten zijn ook bootliften die in de box van de ligplaats passen.
6. Maak de boot meteen schoon als hij na afloop van het vaarseizoen uit het water komt. De aangroei is makkelijker te verwijderen als ze nog vochtig is, dan wanneer ze is ingedroogd.

Tips voor verstandig gebruik antifouling

1. Gebruik alleen antifouling die bestemd is voor particulieren. Op de verpakking staat dan dat het middel voor ‘niet-professioneel’ gebruik is.
2. Koop alleen middelen in het buitenland of via buitenlandse websites als je zeker weet dat dit ook in Nederland is toegelaten voor niet-professioneel gebruik. Dit staat op de verpakking.
3. Gebruik je niet-toegestane middelen? Hier wordt op gecontroleerd. Je moet het er dan weer afhalen, en je riskeert een boete tot €2.500,-.
4. Schuur je met de hand? Schuur antifouling altijd nat, zodat je geen schadelijk schuurstof inademt en er geen schuurstof op de grond of in het water komt.
5. Draag bij het schuren en aanbrengen van de verf handschoenen, een overall en beschermingsbril. De verf kan anders ook schadelijk zijn voor jouw gezondheid.
6. Schuren en schoonmaken doe je boven een dichte vloer, zodat er geen schuursel of aangroei in de bodem of het water terecht komt. Veeg het schuursel en de aangroei op en gooi die bij het restafval.
7. Restanten antifouling kun je met blik en al inleveren als klein chemisch afval.

Dit artikel is afkomstig van de site Varen doe je Samen en is met toestemming overgenomen. Zie ook het originele artikel